De hielprik is onderdeel van de neonatale screening waar iedere pasgeboren baby in Nederland recht op heeft. Maar wat is de hielprik precies en hoe gaat dit in zijn werk? Wat kan je verwachten? In deze blog legt kraamverzorgende Cindy alles uit over de hielprik.
Wat is de hielprik?
Bij de hielprik wordt er wat bloed afgenomen uit de hiel van je baby. Dit bloed wordt getest op zeventien ziektes. Allemaal heel zeldzame ziektes, maar helaas komen ze zo nu en dan toch voor. De ziektes waarop getest wordt, zijn een aantal stofwisselingsziektes, ziekte van de schildklier, ziekte van de bijnier, een vorm van bloedarmoede (sikkelcelziekte) en cystic fibrosis (taaislijmziekte).
Waarom de hielprik?
Stel dat je kindje één van de zeventien heeft, dan wil je dat natuurlijk weten. Afhankelijk van welke ziekte je kindje heeft, zal hij medicijnen of een bepaald dieet krijgen. Dit om (zeer ernstige) schade aan de geestelijke of lichamelijke ontwikkeling te voorkomen.
Daarom is het erg belangrijk dat je pasgeboren baby onderzocht wordt. Aan de hielprik zijn geen kosten verbonden. Een hielprik is niet verplicht, maar er wordt wel geadviseerd mee te doen met het onderzoek.
Hoe gaat het in z’n werk?
Op ongeveer de vijfde levensdag krijgt je baby de hielprik. De verloskundige of neonatale-screener (afhankelijk van waar je woont) maakt een afspraak met je om de hielprik af te komen nemen. Zij heeft een envelop bij zich waarin het kaartje van de hielprik zit, de prikker en een pleister.
Op het kaartje van de hielprik zal wat informatie geschreven worden zoals de naam, adresgegevens en geboortegewicht van je baby. Ook je zwangerschapsduur, de naam van jullie huisarts en de naam van diegene die de hielprik afneemt worden genoteerd. De neonatale-screener/verloskundige zal nog twee vragen aan je stellen:
Als er na het onderzoeken van de zeventien ziektes nog wat bloed over is, mag dat dan gebruikt worden voor anoniem wetenschappelijk onderzoek?
Er gaat ook onderzocht worden of je kindje drager is van de sikkelcelziekte. Als dit zo is, willen jullie dit dan weten? Dragerschap is iets anders als de ziekte daadwerkelijk hebben. Vandaar dat je bij eventuele dragerschap zelf de keuze hebt om het wel te willen weten.
Het zou kunnen dat je tegen beide vragen bezwaar hebt, dit mag je aangeven. In dat geval wordt er gevraagd om je paraaf op de hielprikkaart te zetten.
Het geven van de hielprik
Het is het makkelijkste als jij, je man of je kraamverzorgende je baby vasthoudt alsof hij een boertje moet laten. Je baby zal dan een prik in het hieltje krijgen. Dit kan je het beste vergelijken met een vingerprik om bijvoorbeeld je ijzerwaarde te bepalen. Na twee seconden is de pijn over, maar het kan zijn dat je baby geschrokken is en gaat huilen. Je baby wil het liefst terug in de foetushouding, en dat gaat even niet.
Niet fijn voor je baby dus. Je zal merken dat zodra het voetje losgelaten wordt, het huilen (meestal) ook over is. Zes kleine rondjes op de kaart worden gevuld met bloed. Net zoals bij volwassene geeft de ene baby meer/sneller bloed als de andere.
Soms zal er dus nog een tweede prik gezet moet worden. Een mooie pleister op het hieltje en het is al weer klaar! Na afloop zorgt de neonatale-screener of verloskundige ervoor dat het kaartje op de post gaat.
De uitslag
In principe is het zo dat wanneer je binnen vier weken geen bericht krijgt, het goed nieuws is! Belt de neonatale-screener of verloskundige, dan kan het zijn dat er iets mis is gegaan met de test zelf. Belt je huisarts? Dan is er iets gevonden wat verdere onderzoeken nodig heeft. In dat geval wordt je doorverwezen naar een academisch ziekenhuis voor de betreffende onderzoeken.
Meer weten?
Op de website van RIVM vind je een handig filmpje dat een goed beeld geeft van hoe de hielprik verloopt. Bij de geboorteaangifte in het gemeentehuis krijg je ook een folder mee over de hielprik die je eventueel nog eens na kunt lezen.
Uiteraard mag je natuurlijk ook altijd al je vragen aan je kraamverzorgende, verloskundige en/of neonatale-screener stellen! De hielprik maakt, net als de gehoortest, deel uit van de neonatale screening. In mijn volgende blog ga ik je alles uitleggen over de gehoortest.
Heeft jouw kindje de hielprik al gehad? Wil je jouw ervaring delen over het onderzoek, laat dan een reactie achter. Vind ik leuk!